Najvažnije
How Good Of A Friend Are You Really?
Iako je rođena u Velikom Gradištu, glumica Živana Žanka Stokić uvek je govorila da je iz Rabrova. Ovo malo mesto u opštini Kučevo priraslo joj je za srce jer se rado sećala detinjstva koje je tu provela, škole koju je pohađala i prve pozorišne predstave koju je odgledala, smatraju naši sagovornici.
Žanka se iz Velikog Gradišta nakon smrti oca Bogosava preselila sa majkom u Rabrovo. Imala je svega četiri godine kada su se uselile u kuću lokalnog sveštenika Aleksandra Nikolajeviča.
Žanka sa očuhom
Dragan Despot Đorđević, dugogodišnji radnik u kulturi i član Udruženja građana “Žanka Stokić” koji je slušao priče starijih Rabrovaca i prikupljao sve informacije o čuvenoj sugrađanki, kaže da je njena majka Julka najpre bila kućna pomoćnica lokalnog sveštenika, te da su zapravo bili u vanbračnoj zajednici.
Dragan Despot Đorđević
Žanka je majku, nažalost, izgubila u svojoj 14.godini, a ujak iz Zaječara koji preuzima brigu o njoj, odmah ju je udao za jednog abadžiju i tada Žanka zauvek napušta Rabrovo.
Ipak, njen duh je tamo i danas prisutan i Rabrovci je nisu zaboravili, uverili smo se u ovom malom mestu kraj Kučeva.
Sada već pokojni Predrag Dača Mirković, novinar i publicista koji je živeo jedno vreme u Rabrovu, pokrenuo je pre 19 godina inicijativu za obeležavanje stogodišnjice od prvog nastupa velike srpske predratne glumice Žanke Stokić. Mesna zajednica Rabrovo prihvatila je ovu inicijativu i osnovala organizacioni odbor na čelu sa Ljubodragom Miloradovićem, učiteljem u penziji i autorom knjige “Kulturni i duhovni život Raborova”, koji takođe više nije među živima.
U okviru svečanosti, koja je održana 27. oktobra 2002. godine, ispred kuće u kojoj je živela Žanka u Rabrovu, postavljena je spomen-ploča koju je otkrila čuvena glumica Ružica Sokić.
Spomen-ploča ispred kuće u kojoj je živela Žanka
Iako oronula, kuća predstavlja spomenik vremena u kome je Žanka živela, jer je spoljašnost ostala autentična - zadržan je oblik i materijal, nije rađena izolacija, niti menjana stolarija.
“Kuća je interesantna kao spomenik arhitekture, rađena je tadašnjim materijalima i u stilu koji je bio autentičan za taj period. Pripadala je ranije uvek svešteničkim porodicama, tako da su se vlasnici menjali svakim dolaskom novog sveštenika. Sada je u privatnom vlasništvu i pripada porodici koja veći deo vremena provodi u inostranstvu, pa nije otvorena za posetioce”, priča Đorđević.
U ovoj kući živela je Žanka Stokić sa majkom i očuhom
Zanimljivo je da je ulica u kojoj se nalazi kuća nazvana upravo po njihovoj slavnoj meštanki. I to nije sve, istog dana kada je otkrivena spomen-ploča, otkrivena je i bista Žanke Stokić u dvorištu Osnovne škole “Milutin Milanković” u Rabrovu, koju je pohađala. Izradio ju je Vladimir Mitrović, umetnik iz Sirogojna.
Bista Žanke Štokić u dvorištu rabrovske škole
Nažalost, u školskim monografijama nije ništa zapisano o Žanki, osim da je bila učenica ove škole.
Ovu školu je pohađala Žanka
Po rečima Vladimira Todosijevića, direktora škole u Rabrovu, otkrivanju biste prisustvovao je veliki broj “viđenijih” ljudi, a najviše glumaca i kulturnih stvaralaca. Bistu je otkrila glumica Mira Stupica. Fotografija sa tog događaja nalazi se na najvidnijem mestu -na samom ulazu u školu.
Fotografija sa otkrivanja biste krasi ulaz u školu
“Škola je ponosna na to što je Žanka bila njen učenik i ovde se to oduvek ističe. Nastavnici srpskog jezika i književnosti upoznaju učenike sa životom i delom jedne od naših najvećih glumica koja je deo svog životnog veka provela u Rabrovu i školovala se u ovoj školi. Takođe, na dramskoj sekciji koju vode nastavnice Danijela Stanković, Slavica Milenković i Andrijana Nikolić, još više se spominje, a često i na priredbi povodom Dana škole u okviru glumačkih skečeva”, kaže Todosijević.
Vladimir Todosijević, direktor škole u Rabrovu
Poznato je da je Žanka u gotovo svim intervjuima govorila da je iz Rabrova, što se može naći u arhivama tadašnjih novina. Čak i na njenom grobu u Beogradu piše da je iz Rabrova, iako je zapravo rođena u Velikom Gradištu.
Spomenik Žanke Stokić u Beogradu
Spomenik joj je podigla njena sluškinja, koju je zvala "blagorodna Magda", kako i piše na mermeru. Njoj je glumica ostavila sve što je imala. Ona je i dala da se napiše da je Žanka rođena 24. januara 1887. godine u Rabrovu.
Od njene smrti prošle su 74 godine i, po Đorđevićevim rečima, nema više Žankinih savremenika u Rabrovu. Zato je više o njoj saznao iz knjige o Rabrovu čiji je autor Predrag Dača Mirković.
“Mirković je radio intervjue sa ljudima koji su Žanku poznavali. U knjizi postoje priče o njoj kao jednom vrlo nestašnom detetu koje je slobodno vreme provodilo igrajući se sa dečacima. Nedaleko od Žankine kuće je lokal u kome je osnovano prvo rabrovsko pozorište u koje je ona još kao dete odlazila da gleda pozorišne predstave, što je, verovatno, bio i njen prvi susret sa pozorištem”, priča Đorđević.
Poznato je i da je održavala kontakte sa nekoliko porodica iz Rabrova, kaže on, a jedna od njih je bila imućna trgovačka porodica Stević - Lalić.
“Leto su provodili u njihovoj kući u Vrnjačkoj Banji, ali su često dolazili u Rabrovo, gde je postojao ružičnjak od koga su se pravili parfemi za Žanku i tu porodicu”, kaže naš sagovornik i dodaje da taj ružičnjak više ne postoji.
Đorđević pripoveda da je, prema navodima iz knjige Petra Volka, još u ono vreme postojao klub poštovalaca Žankinog lika i dela. Malo je poznato da su baš ti ljudi, povodom 25 godina od njenog prvog pozorišnog nastupa, sakupili novac kojim je Žanki kupljena kuća na Topčiderskom brdu gde je živela do kraja svog života.
Zabeleženo je i da je Žanka došla u Rabrovo kada je proslavljan taj jubilej. Tom prilikom je, kaže Đorđević, prenela posmrtne ostatke svoje majke sa groblja u Rabrovu verovatno na Topčidersko groblje, gde je i ona kasnije sahranjena.
Spomenik na grobu Žankine majke Julke u Rabrovu
Na groblju u Rabrovu i dalje stoji Julkin spomenik, kao još jedan svedok neraskidive veze između velike glumice i ovog sela.
Ovaj tekst je nastao u sklopu projekta “Žanka Stokić - simbol velikog dara i stradanja” po Konkursu za sufinansiranje projekata proizvodnje medijskih sadržaja koji promovišu i afirmišu teme iz oblasti kulture u 2021. godini”.
