Najvažnije
How Good Of A Friend Are You Really?
Značaj uloge žena u očuvanju tradicije, kulture i običaja, prepoznali su čelnici lokalne samouprave Petrovca na Mlavi i Turistička organizacija koji njima pružaju finansijsku i logističku podršku. U prilog tome govori činjenica da na području ove opštine postoji 13 udruženja žena, kao i da učestvuju u radu foklora, pozorišta i bave se starim zanatima.
Identitet jednog naroda nemoguće je razdvojiti od običaja i tradicije tog naroda. U modernom vremenu u kome živimo, neretko se teži univerzalnosti, koja potpomognuta globalizacijom dovodi do opšteg stapanja i utapanja različitih kultura, uništavanja posebnosti naroda i kultura, što o koncu dovodi do gubitka nacionalnog identiteta. Posebno je to lako učiniti sa onim što nazivamo tradicija, jer se ona pre svega odnosi na usmeno prenošenje različitih starih običaja, rituala, znanja, veština, zanata, muzičke i likovne kulture.
ANDRIJANA MATIĆ ŠIJE NARODNE NOŠNJE ZA CEO PETROVAČKI KRAJ I ŠIRE
TRADICIJU PREDENJA VUNE ČUVAJU ČETIRI GENERACIJE
PESMOM ČUVA TRADICIJU SVOJIH PREDAKA
SUZANA STANKOVIĆ VEĆ DVE DECENIJE PIŠE POZORIŠNU ISTORIJU PETROVCA
Kako je nekoliko decenija unazad položaj žena bio drugačiji i uglavnom sveden na ulogu domaćice i majke, nekako je prirodnim tokom ostalo da najveću ulogu u očuvanju tradicije, kulture i običaja imaju upravo žene. Takva je situacija i u opštini Petrovac na Mlavi, kaže predsednik Duško Nedinić.
„Upravo su žene, odnosno naše majke, bake, prabake, te koje svoja znanja i iskustva vezana za tradiciju nesebično nastoje da prenesu na mlađe generacije i da ih tako sačuvaju od zaborava. Mislim da je u našoj opštini posebno zanimljiva situacija, jer smo sredina u kojoj živi srpsko i vlaško stanovništvo, tako da je velika raznolikost običaja i njihovih varijacija, a samim tim je i veliki izazov očuvati sve te varijacije običaja. Zato nastojimo da podržavamo rad svakog udruženja koje ima taj cilj. Dakle, ova udruženja i te kako doprinose očuvanju tradicije, ali istovremeno, zajedno čine deo šire priče, a to je očuvanje nacionalnog identiteta. Ne treba zaboraviti ni onaj manje važan deo njihovog rada, a to je da svima nama pružaju mogućnost uživanja u lepotama igre i muzike našeg kraja, tradicionalne hrane i podsećanja na neka prošla vremena koja bude uspomene iz detinjstva, a koje su često vezane baš za običaje u vreme praznika ili važnih životnih događaja“, ističe Nedinić.
Duško Nedinić
Opština Petrovac na Mlavi svake godine finansira oko 50 udruženja u oblasti kulture, a sigurno jednu trećinu čine udruženja žena, a drugu trećinu udruženja koja vode žene. Oko devet miliona dinara godišnje opština izdvaja za sufinansiranje projekata u oblasti kulture.
„Gotovo svako selo u našoj opštini ima kulturno umetničko društvo, a česta je situacija da pored KUD-a imamo i udruženje žena koje isto tako aktivno učestvuje u promociji tradicije, kulture i narodnog stvaralaštva, i to upravo govori o tome koliki značaj pridajemo i ženama na selu, i ženama u gradu i očuvanju tradicije, kulture i običaja našeg kraja. Sa udruženjima imamo partnerski odnos, oni su naša desna ruka u ostvarivanju javnog interesa i očuvanju identiteta našeg kraja“, kazao je predsednik i dodao da neretko, ova udruženja predstavljaju okosnicu života na selu i zato se sredstva iz budžeta, kome svi građani i građanke doprinose, na ovaj način i raspoređuju.
Na teritoriji opštine Petrovac na Mlavi trenutno aktvno deluje 13 udruženja žena i to iz Stamnice, Kladurova, Bistrice, Malog Laola, Ćovdina, Kamenova, Dobrnja, Šetonja, Rašanca, Starčeva, Vitovnice, Velikog Laola i Lopušnika.
U selu Bistrica pod rukovodstvomGordane Marinković,aktivno radi „Udruženje vodeničara i pomeljara“ koje se posebno izdvaja svojim uspešnim rezultatima koje ostvaruje tokom cele godine. Kako se u Bistrici nalazi devet zaštićenih vodenica, od kojih je osam i danas u funkciji i jedna valjavica, ovo Udruženje se trudi da ove tradicionalne objekte predstavi turistima i sačuva za buduće generacije.
U selima Kladurovo, Starčevo, Vitovnica i Stamnica Udruženja žena„Zlatne ruke“, „Starčevljanke“, „Mndre“ i „Stamničanke“ su adaptirale stare objekte i prostorije mesne zajednice u svojevrsne male etno muzeje gde se mogu videti različiti predmeti vezani za tradiciju ovog kraja.
VREDNE I UPORNE PETROVČANKE NAPRAVILE MALE MUZEJE VLAŠKE KULTURE
STAMNIČANKE ČUVAJU TRADICIJU I PRENOSE JE NA MLAĐE GENERACIJE
„Saradnja Turističke organizacije sa udruženjima žena iz naše opštine je na veoma visokom nivou. Odvija se u više pravaca, prevashodno kroz različite vidove prezentacije i promocije. Osnovni ciljevi ovako dobre saradnje suočuvanje lokalne tradicije, običaja, gastronomije, prezentacija lokalne kulture na različitim sajmovima, manifestacijama i festivalima širom naše zemlje, kao i ostvarivanje dodatnih prihoda lokalnoj zajednici. Udruženja žena sa teritorije opštine u saradnji sa Turističkom organizacijom aktivno učestvuju i u snimanjima televizijskih emisija i reportaža različitih formata na teritoriji opštine,čija je prevashodna svrha približavanje turističke ponude opštine potencijalnim turistima“, kaže dr Vedrana Lazarević Babić iz Turističke organizacije opštine Petrovac na Mlavi.
Udruženja žena prate Turističku organizaciju i na različitim studijskim snimanjima u emisijama poput „Šarenice“, „Prela u našem sokaku“ i više drugih emisija . Veoma uspešna saradnja se ogleda i u organizaciji različitih lokalnih manifestacija i prodajnih bazara na prostoru gradskog trga u Petrovcu na Mlavi.
U selu Ždrelo, na lokaciji u blizini „Mlavskih termi“ Turistička organizacija je postavila i više drvenih kućica namenjenih prodaji lokalnih proizvoda. Na ovaj način uduženja žena i svi poljoprivredni proizvođači u svakom trenutku imaju mogućnost za prezentaciju i prodaju svojih proizvoda, kao i za direktnu komunikaciju sa turistima koji u najvećem broju posećuju ovaj deo opštine.
Prodaja lokalnih proizvoda u drvenim kućicama
„Turistička organizacija je predvidela realizaciju više projekata vezanih za unapređenje poslovanja udruženja žena, kao posebne ciljne grupe, u kojoj se nalazi i veliki broj žena bez stalnog zaposlenja ili sa statusom domaćice. Jedan od projekata je vezan za lokaciju nekadašnje stare škole u Petrovcu i njime se predviđa prostor za različite edukativne radionice, izložbeni prostor i suvenirnicu“, najavila je naša sagovornica.
Turistička organizacija je udruženjima žena omogućila različite vidove prodaje lokalnih proizvoda na više manifestacija i festivala tokom cele godine na različitim lokacijama širom zemlje. U proteklom periodu obuhvatili su većinu najposećenijih događaja ove priprode u Beogradu, Novom Sadu, Somboru, Nišu, Užicu...
„Na ovaj način lokalni proizvodi iz opštine Petrovac na Mlavi poput meda, bistričkog brašna, sira, lokalnih pića i slatkiša, nalaze svoj put do stanovnika iz svih krajeva naše zemlje. Samim tim se prezentuje i opština kao područje koje čuva svoju kulturu i tradiciju, autentičnu gastronomiju i neguje lokalno preduzetništvo kod ženske populacije, koje na ovaj način ostvaruju značajan deo prihoda“, zaključuje Lazarević Babić.
Prvi čovek opštine Petrovac na Mlavi kaže da je zadovoljan zajedničkim radom udruženja i Turističke organizacije i načinom na koji predstavljaju ovu opštinu. Po njegovim rečima, u poslednje dve godine intenzivirali su saradnju sa udruženjima žena i kulturno-umetničkim društvima, najviše zahvaljujući Turističkoj organizacije opštine Petrovac na Mlavi, koja je nosilac promotivnih aktivnosti opštine.
„Nekako je bilo prirodno i logično da u tom procesu promocije opštine udruženja i turistička organizacija nastupaju zajedno. Tako da sada,praktično nema događaja, snimanja emisija, gostovanja ili bilo kog dešavanja, a da nisu uključena udruženja žena. Pored saradnje sa turističkom organizacijom, i sama udruženja imaju svoje programe rada i gostovanja na kojima takođe promovišu opštinu i kulturu, običaje i tradiciju našeg kraja, a koji su projektno sufinansirani od strane opštine. Kada je reč o finansijskim sredstvima, mislim da spadamo u opštine koje izdvajaju značajna sredstva za rad i funkcionisanje udruženja građana. Neke godine se ukupna sredstva povećaju, nekada se moraju i smanjiti, u zavisnosti od situacije, ali u svakom slučaju već godinama se značajan deo sredstava izdvaja za podršku udruženjima“, navodi Nedinić i naglašava da opština ne izdvaja značajna sredstva, teško da bi imali ovoliki broj udruženja koja zastupaju javni interes opštine.
Ovaj tekst nastao je u sklopu projekta „Petrovčanke – opstanak u njihovim rukama“ koji sufinansira Opština Petrovac na Mlavi po javnom pozivu za sufinansiranje projekata iz budžeta opštine Petrovac na Mlavi radi ostvarivanja javnog interesa u oblasti javnog informisanja u 2022. godini.
– Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
